Alleen al in Noord-Holland liggen duizenden rioolputten, maar veel gemeenten kampen met achterstallig onderhoud, weten vader en zoon Smit inmiddels. ,,Rioolputten zijn van oudsher opgemetseld met specie of gemaakt van cement en beton. Rioolgassen, vloeistoffen en ingegroeide boomwortels tasten het cement aan, met scheuren tot gevolg. Daardoor mengen grond- en rioolwater, waardoor grondwater vervuild raakt en zuiveringsinstallaties onnodig veel water moeten behandelen. Door de lekkages is er bovendien kans op verzakkingen van de straat. Reparatie of vervanging van de putten kost veel geld, tijd en overlast. Voor de aanleg van een nieuwe put moet namelijk het wegdek minstens een week open.’’
Smit Composite vond dankzij hun generatielange ervaring met composiet een duurzame oplossing, die ook nog eens minimale overlast geeft voor de omgeving. Met dit baanbrekende initiatief heeft Smit Composite de 25ste plaats veroverd in de MKB Innovatie Top 100 2017 en is het familiebedrijf van Nico Smit, Nicole Bles en zoon Menno inmiddels een van de sleutelspelers op het gebied van putrenovatie. Twee jaar innoveren, testen, ontdekken, vallen en opstaan gecombineerd met 60 jaar kennis van composiet, heeft geleid tot een nieuwe renovatiemethode, waarmee putten en alle aansluitingen binnen één dag weer tientallen jaren hun werk kunnen doen.
,,De grote uitdaging was, dat er geen standaard put is. Groot, smal, vierkant, rond, met of zonder pomp: elke put is anders van vorm en heeft andere aansluitingen,’’ vertelt Nico. ,,Daarom scannen wij eerst elke put in en maken er een driedimensionale tekening van. Met deze data maken wij in de fabriek een prefab put van composiet, die we vervolgens plaatsen op locatie. Dankzij deze methode hebben we welgeteld één dag op locatie nodig, zonder dat de straat open gegraven hoeft te worden. Tel uit je winst.’’
De eerste pilot was in 2016 in Hilversum, in februari 2018 werd de honderdste put geplaatst in Amsterdam Noord. ,,Onze productie draait nu op volle toeren. We doen alle werkzaamheden zelf, van voorbereiden, inmeten tot plaatsen,’’ vertelt Menno. ,,Overal in het land hebben we putten gerenoveerd. In het begin duurde het plaatsen 12 uur of meer, nu minder dan 8 uur. Dat moet ook. De vraag is zo groot, dat het nog een hele uitdaging wordt om aan de behoefte te voldoen.’’
Behalve bij gemeenten is er veel interesse bij waterschappen en waterleidingbedrijven. Ook internationaal is er belangstelling. Niet voor niets hebben Nico en Menno een octrooi aanvraag ingediend om te voorkomen dat concurrenten hun techniek kopiëren. ,,Sinds januari 2014 zijn we aangesloten bij het composietcluster Noord-Holland. Daarin zijn een aantal composietbedrijven en kennisinstellingen verenigd. We helpen en leren van elkaar. Bang om geheimen weg te geven, zijn we niet. Alle bedrijven werken met hetzelfde basismateriaal, maar doen totaal verschillende dingen. Met elkaar zijn we juist sterker. Regelmatig zijn er themabijeenkomsten, zoals bijvoorbeeld over het toepassen van robotica of het aanvragen van octrooien. Daar hebben wij veel aan gehad.’’
Het samenwerkingsproject genaamd ‘Valorisatie Hightech Sector Composieten NH’ heeft subsidie ontvangen uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord is penvoerder van het project. ,,Zij helpen ons op allerlei fronten. Ze hebben ons onder andere geïntroduceerd in hun netwerk en ondersteund bij het opzetten van de administratie voor de EFRO subsidie. Dat geeft ons meer tijd voor de dingen waar we blij van worden: innoveren en oplossingen verzinnen voor de hobbels die we onderweg tegenkomen.’’
Het gebeurt regelmatig dat vader of zoon roept: ‘stil, ik heb een idee!’, vertelt Menno. ,,Dan beginnen we met schetsen op een whiteboard en praten we erover. Als het goed klinkt, gaan we gelijk aan de gang. Haal maar spullen en test het maar, zegt mijn vader dan. We hebben geen rust als we het niet doen. We slapen zelfs niet goed, voordat het opgelost is. Dan komt er de volgende ochtend al vroeg een whatsappje: ben je wakker? Of het nu een gewone werkdag of weekend is: we gaan snel weer naar de zaak om verder te werken. Ons brein staat nooit stil. Daarin lijken we erg op elkaar.’’
Vader en zoon zijn ervan overtuigd dat composiet het materiaal van de toekomst is. Wat het zo mooi maakt? ,,De vormvrijheid, de sterkte, de levensduur. Het is bovendien duurzaam en onderhoudsarm. Als je die eigenschappen weet te benutten, kan het heel goed concurreren met andere bouwmaterialen. Composiet wordt in bijna iedere branche toegepast: van bruggen tot gevels, windmolens tot baden, auto’s en satellieten. De mogelijkheden zijn eindeloos, dus wie weet wat voor nieuwe ideeën we allemaal nog bedenken. Het recyclen van composiet bijvoorbeeld is nog een uitdaging. Als we daar een oplossing voor vinden, zou het fantastisch zijn.’’
Niet alleen in omvang, maar juist ook op het vlak van maatschappelijke impact. Of het nu gaat om financiering, huisvesting of gewoon een klankbord om je ideeën aan te spiegelen.
